Jak przyspieszyć gojenie nadżerki w ustach?

Tworzenie się nadżerek w ustach może mieć różne podłoże. Od działania czynników miejscowych przez przyjmowanie niektórych leków po choroby ogólnoustrojowe. Jednak bez względu na przyczynę ich powstawania, zmiany te są bolesne i powodują dyskomfort podczas spożywania pokarmów, a nawet mówienia. W jaki sposób przyspieszyć gojenie nadżerki w ustach? Sprawdź!

Jak wygląda nadżerka w ustach? Objawy

Nadżerka to powierzchowne uszkodzenia błony śluzowej jamy ustnej powyżej warstwy komórek podstawnych (nie przekracza wszystkich warstw nabłonka) [1]. Pojawia się w miejscu wykwitów pierwotnych (pęcherzyków, pęcherzy, grudek) na skutek urazu mechanicznego lub innych zmian. Na początku jest czerwona, a w miarę pogłębiania się zmiany, staje się żółtobiała, pokryta nalotem włóknikowym. Zmiany najczęściej mają kształt okrągły, owalny. Nieregularny może wystąpić na przykład przy nadżerkach polekowych. Po wygojeniu wykwitu rzadko powstają blizny [2].

Nadżerki - przyczyny powstawania

Większość nadżerek, które pojawiają się w jamie ustnej, powstaje na skutek miejscowych urazów mechanicznych: skaleczenia, oparzenia, przygryzienia wargi lub policzka, uszkodzenie podczas zabiegów stomatologicznych czy noszenie protezy zębowej to najczęstsze powody powstawania zmian [3]. Nadżerki mogą też powstać na skutek choroby nowotworowej lub ogólnoustrojowej wywołanej wirusami (np. mononukleoza zakaźna, ospa wietrzna, opryszczka zwykła nawrotowa), bakteriami (gruźlica, kiła nabyta, martwiczo-wrzodziejące zapalenie dziąseł) lub grzybami[2].

Zmiany nadżerkowe mogą tworzyć się także podczas przyjmowania niektórych leków lub na skutek cukrzycy. Niejednokrotnie są pierwszymi zwiastunami chorób lub zespołów chorobowych. Mogą to być choroby krwi, choroby układowe tkanki łącznej czy choroby skóry [3].

Nadżerki w jamie ustnej - leczenie

W przypadku wystąpienia wykwitu nadżerkowego spowodowanego przez aftowe zapalenie jamy ustnej należy jak najszybciej rozpocząć leczenie miejscowe. Ważne jest nie tylko zmniejszanie dolegliwości bólowych, ale także stanu zapalnego i ryzyka wystąpienia powikłań. Nieleczona zmiana uniemożliwia prawidłowe mówienie, jedzenie, picie, czy też przeprowadzanie codziennej higieny jamy ustnej [1].

Jak przyspieszyć gojenie nadżerki w ustach?

Gdy pojawia się nadżerka w ustach, warto sięgnąć po preparat przeciwzapalny, przeciwbólowy i antyseptyczny do stosowania miejscowego. Dzięki niemu zmiany są odkażone, a doznania bólowe mniejsze. Ważne jest, aby był to środek, który korzystnie wpływa na gojenie uszkodzonej błony śluzowej i nie powoduje podrażnień [1].

Najczęściej takie preparaty mają formę żelu. Jest to postać wygodna w aplikacji do stosowania miejscowego. Można nim posmarować zmiany błony śluzowej jamy ustnej powstałe na skutek urazów mechanicznych w obrębie wargi, podniebienia twardego, dziąseł, języka i policzków. W przypadku nadżerek zlokalizowanych w miejscach trudno dostępnych (np. podniebienie miękkie, tylna ściana gardła, łuki podniebienne) można sięgnąć po produkt w postaci sprayu. Należy pamiętać, że preparat musi być dobrany do wieku pacjenta. Dla dzieci dostępne są środki o przyjemnym smaku, wyposażone w specjalny aplikator ułatwiający ich aplikację na zmienione chorobowo miejsce w jamie ustnej [1].

Szybsze leczenie nadżerek w ustach - profilaktyka i domowe sposoby

Aby przyspieszyć gojenie nadżerki, warto także zadbać o podstawowe zasady higieny i pielęgnacji jamy ustnej. Przede wszystkim należy usunąć ewentualne przeszkody, które powodują urazy (np. źle dobrany aparat ortodontyczny czy proteza). Warto również:

• przestrzegać pełnowartościowej diety bogatej w witaminę A, E i z grupy B;
• unikać pokarmów, które mogą dodatkowo podrażniać śluzówkę (cukru, alkoholu, potraw kwaśnych i ostrych);
• ograniczyć palenie papierosów;
• dbać o regularne przeprowadzanie czynności higienicznych w jamie ustnej.

W szybszym leczeniu nadżerek w ustach pomogą również ziołowe płukanki. Sprawdzi się tu szałwia i rumianek. Jeżeli wykwity nie zmniejszą się w ciągu 14 dni, należy zgłosić się do lekarza.

Bibliografia:

1. Nowak M., Nadżerki i owrzodzenia występujące w jamie ustnej - rozpoznanie, leczenie, profilaktyka onkologiczna, 2020 (witryna internetowa: https://www.praktycznastomatologia.pl/artykul/nadzerki-i-owrzodzenia-wystepujace-w-jamie-ustnej-rozpoznanie-leczenie-profilaktyka-onkologiczna (dostęp: 24.08.2023)).
2. Waśniewska-Okupniak E., Szyfter W., Diagnostyka zapaleń́ jamy ustnej z nadżerkami i owrzodzeniami błony śluzowej, Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny, Tom 4, Nr 1 (2015), s. 15-19.
3. Kuźnik M., Afty - przyczyny i leczenie, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/choroby-i-leczenie-przyzebia/295854,afty-przyczyny-i-leczenie (dostęp: 24.08.2023)).

Artykuł powstał przy współpracy z Bausch + Lomb