Anoreksja - czym jest, przyczyny, objawy, leczenie, powikłania

Anoreksja to jedno z zaburzeń odżywiania, które prowadzi do ogromnego spadku masy ciała, co może w konsekwencji prowadzić do śmierci osoby chorej. Anoreksja jest uleczalna, ale leczy się tu nie tylko jej postać fizyczna, ale też psychikę pacjenta.

Czym jest anoreksja?

Anoreksja to jadłowstręt, który ma na celu utratę jak największej ilości kilogramów u chorego. Chory podświadomie ma zaburzony obraz całej swojej sylwetki i dąży do zamierzonego ideału. Niska waga, dysmorfofobia, lęk przed przytyciem to tylko kilka z aspektów anoreksji. To zaburzenie odżywiania występuje zwykle poniżej 25. roku życia, dotyka zwykle większą ilość młodych dziewczyn i kobiet, niż mężczyzn. W 10% przypadków anoreksja kończy się śmiercią pacjenta.

Przyczyny anoreksji

Jak wskazują naukowcy anoreksja może być dziedziczna. Ale nie istnieje jej jedna konkretna przyczyna. Zaburzenia odżywiania zawsze mają skomplikowane i złożone podstawy. Przyczyn może być wiele: brak samoakceptacji oraz akceptacji ze strony rodziny i znajomych, chęć samokontroli, dążenie do wyidealizowanej samej siebie. Anoreksja może też być skutkiem długotrwałej depresji, niskiego poczucia własnej wartości, huśtawek nastroju, oraz wycofania z czynnego udziału w życiu rodzinnymi i społecznym. U chorych z zaburzeniami odżywiania występuje swoista chęć kontroli właśnie nad własną wagą i dietą, wtedy gdy ich życie prywatne ulega destrukcji i nie można zapanować nad jego pewnymi aspektami. Na rozwój anoreksji ma tez wpływ środowisko i rówieśnicy. Presja społeczna, aby być coraz szczuplejszym jest ogromna i podatne jednostki, nie do końca panujące nad sobą i swoim organizmem mogą być zagrożone zaburzeniami odżywiania.

Objawy anoreksji

Anoreksja, jak każda choroba ma swoje objawy. Jedne są nader widoczne, inne bagatelizowane, ale nie każde od razu określa się mianem zaburzeń odżywiania. Głównym objawem jest nagłą utrata kilogramów i ciągłe chudnięcie. Osoba chora boi się panicznie przytyć stosuje więc środki przeczyszczające i powoduje wymioty, aby jedzenie jak najszybciej wydostało się z organizmu. Kolejnym objawem anoreksji jest bardzo niskie BMI - poniżej 17.

Osoby z zaburzeniem odżywiania w sposób obsesyjny zaczynają interesować się dietą, spożywanymi kaloriami, liczą co i kiedy jedzą, porcjują sobie pożywienie, unikają wspólnych posiłków. Objawem anoreksji jest też nieprawidłowe odbieranie swojego wygląd - osoba chora widzi siebie, jako znacznie grubszą, niż jest w rzeczywistości. Jest wobec siebie bardzo krytyczna, stosuje jeszcze bardziej rygorystyczną dietę i ćwiczenia, wszystko po to, aby osiągnąć domniemany ideał.

Kolejnym z objawów może być depresja, stany lękowe i wycofanie się z życia kulturalnego i społecznego. Brak zainteresowania innymi aspektami niż dieta i jedzenia. Często osoby cierpiące na zaburzenie odżywiania zaczynają nosić luźniejsze i obszerniejsze ubrania, po to, aby zakryć nagły spadek wagi. Do tego wszystkiego dochodzi podatność na choroby oraz, w przypadku dziewczyn, brak lub nieregularna miesiączka. Poza tym dodatkowymi objawami anoreksji jest utrata włosów, łamliwość paznokci i kości, próchnica zębów, czy anemia.

Diagnoza i leczenie

Co ciekawe, anoreksja jest bardzo trudna do zdiagnozowania. Nie każda utrata 5 kg jest od razu anoreksją. Ale u pacjentów występuje przede wszystkim głęboki wstyd przed przyznaniem się do choroby. Cała tajemniczość dotycząca objawów anoreksji powoduje w konsekwencji to, że przez bardzo długi czas może ona w ogóle nie zostać zdiagnozowana. Zdiagnozować anoreksje może i lekarz internista, jak i psychiatra. Ten pierwszy sprawdza stan zdrowia na podstawie badań diagnostycznych, drugi zaś opiera opinię na podstawie konkretnych badań z zakresu zaburzeń odżywiania.

Leczenie anoreksji jest bardzo trudne i złożone. Wymaga dużej chęci chorego, który mimo objawów prawie nigdy nie zgłasza się dobrowolnie na leczenie. Raczej istotna rolę odgrywają tu najbliżsi, którzy wręcz zmuszają chorego do przymusowego leczenia. Jednakże lekarze są zgodni, że łatwiej podjąć leczeniu u osób poniżej 18. roku życia.

Głównym aspektem leczenia jest odkarmienie chorego. Często robi się to sztucznie, ale najważniejsza jest tu poprawa stanu zdrowia anorektyka. Kolejnym, nie mniej istotnym elementem terapii, jest leczenie psychosomatyczne. A zatem oprócz uzdrowienia ciała, dochodzi też leczenie psychiki chorego. Terapie odbywają się zarówno w procesie indywidualnym, jak i grupowym, a zatem uczestniczą w nich całe rodziny chorego. Każdy zdiagnozowany chory musi być ściśle kontrolowany. Dlaczego? Ponieważ organizm wyniszczony ciągłym odchudzaniem nie będzie tolerował zwiększonych dawek jedzenia, a zatem może u pacjenta wystąpić tzw.; szok pokarmowy, który niekiedy kończy się śmiercią chorego.

Powikłania

Organizm osoby chorującej na zaburzenie odżywiania jest krańcowo wyniszczony. Zatem dochodzi tu do powikłań zdrowotnych. U kobiet jest to w szczególności zanik miesiączki. Niekiedy miesiączka może wrócić nawet po kilku latach od momentu wdrożenia leczenia i osiągnięcia wagi docelowej. Poza tym odnotowuje się zanik tkanki tłuszczowej u chorych; kości stają się bardzo widoczne, twarz się wydłuża, wręcz zapada. Dodatkowo mamy tu do czynienia z zaburzeniami hormonalnymi oraz bardzo obniżoną temperaturą ciała.

Anoreksja, a śmierć pacjentów

Anoreksja jest odnotowywana, jako zaburzenie psychiczne z najwyższym wskaźnikiem śmiertelności. Im dłuższy czas trwania choroby, tym wyższe istnieje ryzyko, że chory umrze, zwłaszcza, jeśli jego wiek dawno przekroczył 18. rok życia. Samo głodzenie to nie wszystko - ataki serca, samobójstwa to wszystko doprowadza do wyższego wskaźnika śmiertelności wśród chorych na anoreksję. Odnotowuje się, że od 2 do 24% chorych umiera ze względu na powikłania spowodowane anoreksją.

Czy można tego uniknąć?

Jak w przypadku każdej choroby, ważne jest szybkie działanie. Pierwsze symptomy powinny być alarmem dla bliskich, że coś jest nie tak. Szybkie leczenie, edukowania, a także racjonalne podejście do strefy życia i odżywiania mogą zapobiec w przyszłości zachorowaniom na zaburzenia odżywiania. Należy zatem, jak najszybciej szukać pomocy u lekarza, jeśli mamy podejrzenie, że któryś z naszych bliskich ma problemy z prawidłowym odżywianiem.

Anoreksja jest bardzo ciężkim do wyleczenia zaburzeniem odżywiania. Leczy się tu bowiem nie tylko ciało, ale i duszę pacjenta. Ważna i istotna jest tu sama silna wola chorego, ale też wsparcie ze strony rodziny i bliskich. Ale mimo leczenie, pewne zaburzenia nie znikają od razu. Potrzeba wielu lat na powrót do zdrowia, ale i to nie jest gwarancją sukcesu. Jako że chory może załamać się psychicznie i trzeba będzie zaczynać terapię od nowa. Dlatego istotne jest wsparcie osoby chorej na każdym podłożu życia.