Zaćma - objawy, przyczyny, rodzaje i leczenie katarakty

Wzrok jest jednym z najważniejszych zmysłów człowieka, ponieważ dostarcza nam ponad 80% wszystkich informacji o otaczającej rzeczywistości. To dzięki niemu możemy sprawnie poruszać się i orientować w przestrzeni, poznawać świat oraz wyrażać swoje uczucia, emocje i postawy.

Niestety, przez choroby, nieprawidłową higienę oczu i niesprzyjające warunki środowiskowe nie każdy może cieszyć się sokolim wzrokiem przez długie lata. Coraz więcej osób w Polsce i na świecie zmaga się z rozmaitymi zaburzeniami widzenia. Schorzeniem narządu wzroku, które znacząco utrudnia prawidłowe widzenie i może skutkować utratą wzroku, jest zaćma.

Co to jest zaćma?

Zaćma, inaczej katarakta, to jedna z najczęściej występujących chorób oczu na świecie. To jedno z poważniejszych schorzeń narządu wzroku, które nieleczone może nawet doprowadzić do całkowitej ślepoty. Katarakta polega na zmętnieniu soczewki, którą mamy w oku. Najczęściej występuje jako zaćma starcza i jest następstwem fizjologicznego procesu starzenia się organizmu. Warto wspomnieć, że schorzenie może występować również u ludzi młodych, dzieci. Choroba może mieć też charakter nabyty i być efektem urazów i stanów zapalnych oczu oraz chorób ogólnoustrojowych, a wśród nich szczególnie cukrzycy.

Jakie są rodzaje zaćmy?

Wyróżniamy następujące rodzaje zaćmy:

• zaćma jądrowa - ten rodzaj katarakty zwykle postępuje powoli i charakteryzuje się zmętnieniem soczewki w centralnej jej części,
• zaćma korowa - w tym przypadku zmętnienie obejmuje krawędzie soczewki; zaburzeniom ostrości wzroku może towarzyszyć oślepianie przez światła samochodów w nocy,
• zaćma podtorebkowa tylna - często pojawia się u młodszych pacjentów; ta postać zaćmy rozwija się zazwyczaj bardzo szybko, dlatego z jej leczeniem nie należy zwlekać.

Jak rozpoznać zaćmę?

Zaćma jest schorzeniem, które może znacząco obniżyć jakość życia człowieka - zarówno w sferze fizycznej, jak i psychosomatycznej. Pogorszone widzenie nie tylko utrudnia wykonywanie codziennych czynności, ale może również prowadzić do wykluczenia społecznego i zawodowego. Niektórzy chorzy stopniowo „wycofują się” z życia towarzyskiego, czują się niekomfortowo, wpadają w depresję. Dlatego tak ważne jest, aby nie bagatelizować najmniejszych objawów zaćmy oraz tego, do czego może prowadzić nieleczona choroba.

Do najbardziej specyficznych objawów katarakty należą:

• stopniowe pogarszanie się ostrości widzenia,
• przymglone widzenie (pacjenci często określają to jako „widzenie przez brudną szybę”),
• zniekształcone lub podwójne widzenie przedmiotów,
• zmniejszenie nasycenia barw,
• obniżenie kontrastu widzenia,
• szybsze niż zwykle męczenie się oczu,
• problemy z oceną odległości i poruszaniem się,
• oślepianie przez jaskrawe światło, np. reflektory nadjeżdżających samochodów,
• jednooczne dwojenie lub widzenie wielu obrazów równocześnie (na takie objawy skarżą się zwykle pacjenci z zaćmą podtorebkowa tylną).

Zaćma jest bardzo poważną i niezwykle podstępną chorobą, która może rozwijać się niepostrzeżenie przez wiele lat. Na początkowym etapie może nie dawać absolutnie żadnych objawów. Aby w porę wykryć problem, a w razie potrzeby szybko podjąć właściwe działania, warto regularnie kontrolować wzrok u okulisty. Rozpoznanie katarakty nie jest trudne, a wczesne wykrycie pozwala natychmiast wdrożyć odpowiednie leczenie zaćmy. Dlatego jeśli tylko zaobserwowałeś u siebie któryś z wymienionych objawów lub kilka z nich, nie lekceważ ich. Gdy pojawią się problemy, nie czekaj, aż będzie za późno, tylko najszybciej zgłoś się do lekarza.

Kto najczęściej choruje na zaćmę?

Pierwsze objawy katarakty pojawiają się najczęściej u osób po pięćdziesiątym roku życia. Zaćma nie jest chorobą atakującą nagle i gwałtownie. Często zaczyna się od niewielkiego zmętnienia występującego tylko na obrzeżach soczewki i posuwającego się ku środkowi, lub odwrotnie. Zmętnienie nasila się z czasem, aż do postaci, kiedy całkowicie tracimy wzrok. Zaćma zazwyczaj pojawia się w obu oczach, choć nie jest to regułą. Rozwój choroby mogą przyspieszyć niektóre leki przyjmowanie zarówno ogólnie, jak i miejscowo.

Jak wygląda leczenie zaćmy?

Jedyną uznaną i skuteczną metodą leczenia katarakty jest zabieg chirurgiczny. Polega on na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej soczewką sztuczną. Choć leczenie zaćmy przebiega chirurgicznie, nie wymaga hospitalizowania i po kilku godzinach można wrócić do domu. Im wcześniej zostanie przeprowadzona operacja, tym mniejsze ryzyko powikłań.