Rozczarowanie - czym jest, kiedy się pojawia, jak sobie radzić z rozczarowaniem?

Rozczarowany mężczyznaRozczarowanie to stan emocjonalny, który pojawia się, gdy mamy do czynienia z pewną rozbieżnością między tym, co zamierzaliśmy, a tym, co miało miejsce w rzeczywistości. Ma miejsce, gdy nasze wyobrażenia konfrontują się z zastaną sytuacją i nie pokrywają się. Rozczarowanie może mieć w naszym życiu miejscy, gdy przegramy, spotka nas zawód miłosny lub coś nie spełnia naszych oczekiwań. "Rozmiar" rozczarowania może być więc różny. Kiedy dokładnie się pojawia i dlaczego?

Kiedy pojawia się rozczarowanie?

Rozczarowanie pojawia się w wielu momentach naszego życia. Jest związane z sytuacjami trudnymi, związanymi z niepowodzeniem, porażką, popełnianiem błędów.

Rozczarowanie może pojawić się w naszym życiu, gdy:

  • coś nie jest zgodne z naszymi oczekiwaniami, np. produkt, który zamówiliśmy przez Internet jest inny niż ten na zdjęciach w aukcji;
  • coś się nam nie udało, mimo usilnych starań w tym kierunku, np. nie otrzymaliśmy dobrej oceny z testu, do którego się przygotowaliśmy lub awansu, na który zasłużyliśmy;
  • coś, na co bardzo czekaliśmy nas ominęło lub się nie odbyło, np. wydarzenie, na które czekaliśmy, zostało odwołane;
  • ktoś nas zawiódł, oszukał lub zachował się wobec nas w inny, nieprzyjemny sposób, np. bliska nam osoba nas okłamała;
  • spotkał nas zawód miłosny, rozstanie, rozpad związku, np. ukochana osoba podjęła decyzję o zakończeniu relacji.

Jak widać, rozczarowanie pojawia się, gdy coś się nam nie udaje i to niekoniecznie z naszej winy. Jak wtedy się czujemy i jak zachowujemy?

Jak objawia się rozczarowanie?

Jak dokładnie wygląda człowiek, który przeżywa rozczarowanie? Jakie są objawy tej emocji? Zwykle oznaki dotyczą zarówno sfery fizycznej i te objawy możemy dostrzec o wiele szybciej, jak i emocjonalnej, związanej z tym, co czujemy.

Rozczarowanie może powodować:

  • uczucie zmęczenia, odrętwienia, niechęć do działania;
  • bóle głowy, brzucha, problemy ze snem i apetytem;
  • uczucie rozdrażnienia, trudności z koncentracją, skupieniem uwagi;
  • obwinianie się o to, co się stało, rozpamiętywanie danej sytuacji, wracanie do niej myślami oraz w rozmowach;
  • zamkniecie się z sobie, apatię, bierność, unikanie aktywności oraz izolację z kontaktów społecznych;
  • przygnębienie, obniżony nastrój, odczuwanie smutku i melancholii, płaczliwość;
  • nadmierną drażliwość, a nawet agresję.

Rozczarowanie można przeżywać na wiele sposobów, może nam w tym towarzyszyć złość, wstyd, poczucie winy, smutek, gniew, a nawet furia.

Rozczarowanie - dlaczego tak nas boli?

Nie da się ukryć, że rozczarowanie jest emocją bardzo nieprzyjemną, związaną z bólem emocjonalnym, smutkiem i innymi, negatywnymi emocjami. Dlaczego rozczarowanie jest tak trudne, bolesne i przykre? Można to wytłumaczyć na wiele sposobów. Po pierwsze… biologia. Według biologów, rozczarowanie jako emocja wiąże się ze spadkiem serotoniny, dopaminy oraz oksytocyny - hormonów, odpowiadających za dobre samopoczucie. Sprawia to, że do głosu dochodzą emocje negatywne, o wiele łatwiej im wtedy owładnąć naszym ciałem i duchem. Po drugie, rozczarowanie bardzo często godzi w zaspokojenie podstawowych emocji, np. bezpieczeństwa i przynależności, np. gdy spotyka nas rozpad związku. Poczucie niezaspokojenia emocji zawsze wiąże się z negatywnymi skutkami, zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. I wreszcie po trzecie, rozczarowanie jest emocją złożoną, wpływającą na całokształt naszego funkcjonowania i na tyle silną, że nie da się o niej - ot tak - zapomnieć. Jak więc radzić sobie z rozczarowaniem, jak stawić mu czoła?

Rozczarowanie
Rozczarowanie

Jak radzić sobie z rozczarowaniem?

Radzenie sobie z rozczarowaniem czy frustracją, która pojawia się po każdym niepowodzeniu nie należą do najłatwiejszych. Jak poradzić sobie z nagromadzeniem negatywnych emocji?

1. Przyjmij, że nie zawsze wszystko musi się udać

Oczywiste jest, że każdy z nas chciałby przeżywać w życiu tylko same sukcesy i dobre chwile. Czy jednak wtedy na pewno byśmy je doceniali, cieszyli się z nich? Dlaczego właśnie porażki i niepowodzenia są wpisane w nasz los i doświadczanie ich ma uczyć nas bycia lepszymi i silniejszymi ludźmi. W procesie radzenia sobie z rozczarowaniem istotne jest zrozumienie tego, że nie zawsze wszystko musi się nam udawać. Ta kwestia jest praktycznie niedopuszczalna dla małych dzieci, które nie rozumieją, że w życiu czekają je porażki i reagują złością na każde niepowodzenie. W miarę dorastania i rozwoju emocjonalnego zaczynamy rozumieć, że nie zawsze wszystko musi się nam udawać, że czasami doświadczamy niepowodzeń. Zamiast zastanawiać się po raz kolejny "dlaczego właśnie ja???" przyjmij to, co się stało i zastanów się, jak najlepiej tą porażkę wykorzystać.

2. Zrozum, że jedna porażka nie przesądza kolejnych

Wskazówka powiązana z poprzednią, z jednej strony postaraj się zrozumieć, że porażki są wpisane w nasze życie ale z drugiej strony nie daj sobie wmówić, że jedna przesądza kolejne i napędza łańcuch niepowodzeń. Wcale nie musi tak być! Jedna porażka może być cenną lekcją i wcale nie oznacza, że nasze kolejne próby również okażą się niepowodzeniem. Trudno po rozczarowaniu zacząć myśleć optymistycznie ale postaraj się zrozumieć, że Twoje nastawienie może być kluczowe w walce z negatywnymi emocjami po porażce.

3. Traktuj porażki trochę "z góry"

Wiele osób rozpamiętuje porażki, zastanawia się, dlaczego tak się wydarzyło, co się stało, co zrobiliśmy źle… Gdy spotkasz się w życiu z rozczarowaniem, postaraj się ochłonąć i zacząć traktować całą sytuację trochę… "z góry". Niech motywują Cię słowa: "Spodziewaj się kłopotów jako nieuniknionej części życia, a kiedy przychodzą, trzymaj głowę wysoko. Spójrz im prosto w oczy i powiedz: Jestem większy od was. Nie możecie mnie pokonać" (Ann Landers).

4. Nie poddawaj się emocjom, zwłaszcza silnym

Wiadomo, że rozczarowanie jest związane z silnymi emocjami, zwłaszcza takimi jak: złość, smutek, żal, frustracja… Postaraj się nie poddawać im zbyt mocno, zatracenie się w negatywnych emocjach może tylko je nasilić i sprawić, że Tobą zawładną, ograniczając zdolność logicznego myślenia. W takich chwilach trudno jest wyciągnąć wnioski z tego, co się wydarzyło.

5. Przeczekaj trudne chwile, trenuj wytrwałość

W trudnych chwilach najgorsze jest to, że… są i zajmują nasze myśli. A co jest w nich najlepsze. To, że przemijają. Naszym zadaniem jest więc te trudne momenty przeczekać, dać sobie czas i poczekać, aż emocje opadną i będzie nam łatwiej zmierzyć się z tym, co się wydarzyło. Czasem przystanięcie w miejscu jest dobre. Wytrwałość to podstawa w walce z rozczarowaniem życiem: "Największy dąb był kiedyś małym orzechem, który wytrwał w jednym miejscu".

6. Otaczaj się życzliwymi ludźmi, korzystaj z ich wsparcia

Bardzo ważne w trudnych chwilach, zwłaszcza w momentach, gdy przeżywamy niepowodzenia i związane z nimi rozczarowanie, ważne jest wsparcie bliskich nam osób. Otaczajmy się życzliwymi nam, pozytywnie nastawionymi do życia ludźmi, którzy pomogą nam w trudnych chwilach, dadzą wsparcie i pomogą uporać się z negatywnymi emocjami.

7. Rysuj, pisz o niepowodzeniach

W procesie radzenia sobie z negatywnymi emocjami bardzo istotne jest znalezienie sposobu na danie ujścia zbyt silnym negatywnym stanom emocjonalnym. Ciekawym i niezwykle twórczym pomysłem jest rysowanie swoich emocji oraz pisanie o nich. Można tworzyć niezwykłe dzieła, bazujące na naszych stanach emocjonalnych, opowiadające o tym, co aktualnie przeżywamy. Jeśli jednak nie posiadamy talentu artystycznego i nie chcemy rysować emocji, interesującym pomysłem jest pisanie o emocjach, np. w formie kreatywnego pamiętnika. Takie twórcze "wylanie" emocji na papier w postaci obrazu czy też tekstu pomoże nam uporać się z tym, co dzieje się w naszym sercu, pozwoli po czasie wrócić do tych emocji oraz na nowo i już nieco na chłodno je przeanalizować.

8. Zdystansuj się, spójrz na wszystko inaczej

Kolejna rada jest niejako powiązana z poprzednią. Jeśli spotka nas rozczarowanie i związane z nimi negatywne emocje, warto choć na chwilę zastanowić się nad tym, co przeżywamy, odpocząć i spojrzeć na wszystko z dystansem. Pomoże nam to realniej ocenić to, co się stało oraz emocje, jakie się z tym wydarzeniem wiążą.

9. Zajmij myśli czymś innym

Choć to trudne, warto w nieprzyjemnych chwilach postarać się zająć nasze myśli czymś innym. Niekoniecznie oczywiście musimy z negatywnych emocji oraz razu przechodzić w pozytywne, trudno bowiem po porażce wyczekiwać od razu sukcesu i wspominać dobre momenty. Warto jednak zająć czymś swoje myśli, aby móc odpocząć emocjonalnie. Co możemy robić? Na przykład zaplanować weekendowy wyjazd, posprzątać w pokoju, pracować w ogrodzie, bawić się ze swoim zwierzakiem, zadzwonić do kogoś bliskiego i spytać, co u niego, posłuchać muzyki… Z pewnością każdy z nas ma swoje sposoby na zajęcie myśli czymś neutralnym lub przyjemnym.

10. Nie szukaj winy w sobie

Owszem, czasem wina za niepowodzenie może leżeć w Twoim zachowaniu, postawie ale pamiętaj, że nie zawsze tak jest. Przeanalizuj dane wydarzenie ale nie przypisuj sobie od razu winy za niepowodzenie. Zastanów się, dlaczego spotkała Cię porażka ale nie obwiniaj się. Zastanów się raczej, co możesz zrobić, aby w przyszłości uniknąć tego typu sytuacji. Nie obwiniaj się, daj sobie szansę na naprawienie błędu. Nie krytykuj się, nie wytykaj sobie błędów.

11. Przyjmij porażkę i podnieś się po niej: o wiele mądrzejsza/y

Każde niepowodzenie związane jest z przeżywaniem negatywnych emocji: smutku, żalu, frustracji. Niepowodzenia nie są przyjemne, nie dają nam w pierwszym momencie motywacji do działania. Warto jednak spojrzeć na porażki nieco inaczej. Przyjąć je i podnieść się po każdej z nich jako osoba silniejsza i bogatsza o nowe - niestety czasem trudne - doświadczenia. To właśnie one sprawiają, że nasze działania są o wiele bardziej przemyślane i świadome. Wyciąganie lekcji z każdej porażki świadczy bowiem o dojrzałości człowieka.

12. A może to czas, aby zacząć od nowa?

Kolejna wskazówka dotyczy patrzenia na niepowodzenia i związane z nimi rozczarowanie jako na sygnał, że może to dobry moment, aby… zacząć wszystko od nowa? Bardzo często porażki, z jakimi przychodzi nam się zmierzyć są dla wielu osób momentem przełomowym, dniem, który sprawia, że wszystko nabiera innych barw. Po raz kolejny nie przyjęli Cię do pracy? Może to czas na spełnieniu marzeń o własnej firmie? Ukochana osoba po wielu latach wspólnego życia podjęła decyzję o zakończeniu związku? A może to czas, aby pomyśleć o sobie, zmienić miejsce zamieszkania i zacząć wszystko od nowa?

13. Patrz w przyszłość

Porażki nie nastrajają nas optymistycznie i zwykle niepowodzenia sprawiają, że widzimy przyszłość zwykle w czarnych barwach. Warto jednak właśnie takie chwile potraktować jako momenty, w których powinniśmy spojrzeć w przyszłe dni, by zobaczyć tam… coś pozytywnego. Być może to, co teraz przeżywamy, ten ból i smutek za jakiś czas sprawią, że w naszym życiu coś się zmieni, na lepsze. Warto patrzeć perspektywicznie nawet na porażki, których obecność w naszej codzienności jest normalna i nieuchronna.

14. Dokonaj zmian, byle na lepsze

Kolejna wskazówka łączy się z poprzednimi: jeśli spotkała Cię porażka, niepowodzenie, wyciągnij wnioski z tej sytuacji i postaraj się dokonać w swoim życiu zmian. Niech będą to zmiany na lepsze, niech to, co Cię spotkało zmotywuje Cię do działania, pozwoli nauczyć się na błędach i dać szansę na unikniecie ich w przyszłości.

15. Uwierz, że teraz się uda

Rozczarowanie, jak każda emocja negatywna, kiedyś mija. Ból staje się coraz słabszy, smutek nas opuszcza, pojawia się nadzieja na lepsze jutro. Postaraj się, aby ten stan Cię wypełnił i uwierz, że następnym razem będzie lepiej. Dlaczego bowiem miałoby się nie udać?

Jak powiedziała Sylvia Plath: "Jak człowiek zacznie tylko o czymś marzyć, to nieuchronnie doznaje rozczarowania" . Nie bójmy się jednak marzyć i dążyć do spełnienia swoich pragnień. Rozczarowanie było, jest i będzie wpisane w nasze życie i umiejętność radzenia sobie z nim jest jedną z umiejętności, którą musimy doskonalić każdego dnia.

Autor: Monika Muzolf, psycholog

Komentarze