Deformacja stopy - płaskostopie to problem, który dotyka zarówno dzieci, jak i osoby dorosłe. U dzieci jednak o nieprawidłowości w budowie stóp można mówić dopiero po 5 roku życia, ponieważ wcześniej występuje tak zwane płaskostopie fizjologiczne. Nie powinniśmy lekceważyć tego problemu, gdyż nieleczone prowadzi ono do poważniejszych następstw zdrowotnych. Sprawdźmy, jak leczyć płaskostopie.
Szacuje się, że na płaskostopie cierpi aż 40% ogółu populacji. Niestety większość nie podejmuje żadnego leczenia. Tymczasem może ono prowadzić do postania koślawego palucha, problemów ze ścięgnami, więzadłami, stawami oraz kręgosłupem.
Czym jest płaskostopie? Rodzaje płaskostopia
Wyróżniamy dwa rodzaje płaskostopia - poprzeczne i podłużne.
Płaskostopie poprzeczne
Powstaje w wyniku rozejścia się kości śródstopia, w wyniku czego przednia część stopy jest szersza. W przypadku zdrowej stopy podparcie zapewniają pierwsza i piąta głowa kości śródstopia. U osób cierpiących na płaskostopie poprzeczne ciężar opiera się natomiast na drugiej oraz trzeciej kości śródstopia. Powoduje to szereg nieprzyjemnych objawów takich jak:
- ból i napięcie w stopie,
- bóle pod podeszwami stóp,
- pieczenie i drętwienie,
- modzele,
- odciski.
Płaskostopie podłużne
To obniżenie lub zanik sklepienia stopy. Powoduje to, że stopa przylega do podłoża za dużą powierzchnią. Mała elastyczność stopy oraz mniejszy stopień amortyzacji wstrząsów podczas poruszania się prowadzi do pojawienia się takich dolegliwości jak:
- bóle kolan,
- bóle bioder,
- bóle kręgosłupa,
- obrzęk kostek,
- odciski na podeszwach stóp,
- problemy ze ścięgnem Achillesa.
Oba rodzaje płaskostopia mogą występować jednocześnie. Jest to choroba powodująca dosyć uciążliwe objawy bólowe, szybkie męczenie się stóp, a także często tendencję do ich nadmiernego pocenia się oraz grzybic stóp. Płaskostopie zawsze trzeba leczyć, bez względu na wiek, ponieważ deformacje stóp wpływają negatywnie na funkcjonowanie całego aparatu ruchu i nieleczone prowadzą do pogłębiania się dolegliwości oraz pojawiania coraz to nowych problemów z kręgosłupem i stawami.
Leczenie płaskostopia - metody
U dzieci oraz osób młodych, w przypadku wczesnego wykrycia płaskostopie jest duża szansa na uniknięcie trwałej deformacji stóp. W przypadku osób dorosłych niestety już powstałych zmian nie można cofnąć, jednak można zahamować ich postęp, zmniejszyć dolegliwości i w znacznym stopniu usprawnić aparat ruchu. Niezależnie od stopnia zaawansowania choroby filarem jej leczenia są ćwiczenia mięśni stóp, a także noszenie specjalnych wkładek i zdrowego obuwia.
1. Ćwiczenia
Wykonujemy je zarówno pod okiem fizjoterapeuty, jak i samodzielnie w domu zgodnie z zaleceniami. Konieczne jest ich regularne, najlepiej codzienne wykonywanie, przez długi okres - tylko wtedy możemy liczyć na wymierne rezultaty.
Niezależnie od rodzaju płaskostopia pacjentowi zaleca się wykonywanie następujących ćwiczeń:
- masowanie podeszwy stopy poprzez turlanie nią piłki tenisowej lub golfowej,
- naprzemienne chodzenie na piętach i na palcach,
- podnoszenie palcami stóp niewielkich przedmiotów takich jak chusteczka, sznurowadło, woreczek z ryżem,
- rolowanie palcami rozłożonej na podłodze tkaniny,
- wykonywanie krążenia stopami raz w jedną, raz w drugą stronę,
- rysowanie stopami,
- chodzenie boso po piasku, małych kamykach oraz trawie.
Ćwiczenia stóp najlepiej wykonywać dwa razy dziennie po 15 minut.
2. Wkładki do obuwia
Odpowiednie wkładki do obuwia mają ogromne znaczenie w leczeniu płaskostopia, ponieważ nie tylko oprawiają komfort chodzenia i zmniejszają ból stóp, ale także zapobiegają powstawaniu lub pogłębianiu się problemów z kolanami, biodrami i kręgosłupem.
Kupując wkładki ortopedyczne, zwróćmy szczególną uwagę na ich rodzaj, ponieważ te przeznaczone dla osób z płaskostopiem podłużnym są inne, niż te dla cierpiących na płaskostopie poprzeczne.
Wkładki na płaskostopie podłużne podpierają sklepienie podłużne stopy, redukując tym samym ból oraz minimalizują obciążenie stawów, oraz kręgosłupa. Odpowiednią wkładkę pomoże nam dobrać lekarz ortopeda lub fizjoterapeuta. Jej koszt to około 20 złotych.
Dla osób z płaskostopiem poprzecznym przeznaczone są specjalne wkładki metatarsalne. W okolicy śródstopia mają one specjalne wzniesienie, które podpiera podstawę łuku poprzecznego stopy i odciąża kości śródstopia. Pelota metatarsalna wymusza prawidłowe ustawienie kości w środkowej części stopy, co pomaga zlikwidować te deformacje, które jeszcze nie zostały utrwalone oraz zahamować postęp tych, które utrwaliły się przez lata. Wkładki na płaskostopie poprzeczne uwolnią nas od bólu nawet przy długotrwałym staniu i chodzeniu oraz pomogą zmniejszyć zrogowacenia.
Bardzo ważne jest idealne dobranie takiej wkładki, ponieważ różnią się one między sobą wysokością i wielkością wzniesienia (peloty). Dlatego nigdy nie powinniśmy kupować wkładek na płaskostopie poprzeczne na własną rękę, tylko poprosić o pomoc w ich doborze doświadczonego specjalistę w poradni ortopedycznej.
3. Buty
Wygodne buty to podstawa zdrowia naszych stóp. Powinny one mieć nie tylko wkładkę wyprofilowaną pod fizjologiczne krzywizny stopy, ale również odpowiednio szerokie czubki. Niestety większość noszonego przez nas obuwia zwęża się ku przodowi - czasami znacznie. Jest to bardzo szkodliwe dla stóp, powoduje nieprawidłowe ustawienie kości stopy i w dłuższym okresie prowadzi do różnego rodzaju deformacji.
Zdrowiu naszych stóp nie służy także noszenie obcasów wyższych niż 4 centymetry oraz obuwia z gumy i tworzyw sztucznych, które nie oddycha.
Jeśli cierpimy na płaskostopie, warto poszukać w sklepach ortopedycznych i aptekach specjalnego obuwia przeznaczonego dl osób borykających się z tym problemem. Dzięki nim odciążymy stopę i będzie nam zdecydowanie łatwiej funkcjonować na co dzień.
Czasy, gdy takie buty były niezbyt ładne i bardzo drogie już dawno minęły. Obecnie ich wybór jest naprawdę duży, są produkowane w wielu różnych modelach i kolorach - z pewnością każdy znajdzie coś ładnego dla siebie. Również ich cena jest porównywalna z modelami dostępnymi w tradycyjnych sklepach obuwniczych.
U większości pacjentów redukcję dolegliwości bólowych oraz znaczną poprawę ruchomości stopy udaje się uzyskać poprzez regularne ćwiczenia, zabiegi fizjoterapeutyczne, noszenie odpowiedniego obuwia i wkładek.
Kiedy deformacja stopy jest duża, dolegliwości bardzo nasilone i utrudniają normalne funkcjonowanie, a kilkumiesięczne leczenie zachowawcze nie daje wymiernych rezultatów, niekiedy konieczny jest zabieg operacyjny, aby usunąć deformacje i przywrócić stopom prawidłową architektonikę.