Nostalgia - czym jest i jak sobie z nią radzić?

Nostalgia jest terminem oznaczającym dawniej tęsknotę, zwykle za domem, ojczyzną. W literaturze oznaczała właśnie smutek, odczuwany przez osoby, które były daleko od swojego ojczystego kraju, z dala od najbliższych. Dziś pojęcie to rozumiemy nieco szerzej, bowiem tak określamy tęsknotę za domem, bliskimi ale i za czym, co było i już nie wróci. To tęsknienie za przeszłością, dawnymi znajomymi, wspomnieniami, które utkwiły nam w pamięci. Jak radzić sobie z nostalgią i jak to smutne czasami uczucie przekuwać w coś pozytywnego?

Nostalgia jako zjawisko została po raz pierwszy określona i opisana w XVII wieku przez Johanessa Hofera. Zajmował się on obserwacją tego zjawiska u najemników, którzy jako cudzoziemcy tęsknili za swoją ojczyzną. Termin "nostalgia" pochodzi z języka greckiego, gdzie "nosto" oznacza powracanie do domu, a "algo" ból, cierpienie. Tak więc dawniej termin ten obejmował zwykle wyłącznie tęsknotę za domem rodzinnym. Obecnie pojęcie to ma nieco szersze znaczenie. Stało się terminem psychologicznym, określającym uczucie tęsknoty za tym, co było, zwykle za dawnych czasów, np. dzieciństwa, ale i dawnych związków. Dlaczego pojawia się nostalgia i jak wpływa na nasze życie?

Kiedy pojawia się nostalgia?

Uczucie nostalgii może pojawić się nagle, bywa, że jest następstwem wspomnień. Może zdarzyć się tak, że będziemy kogoś lub coś wspominać i pojawi się usilna tęsknota za tym, co spowoduje wpadniecie w nostalgiczny nastrój. Zwykle jednak pojawia się, gdy coś silnie przypomni nam o tym, za czym tęsknimy. Mogą to być bodźce zmysłowe, np. węchowe czy smakowe (zapach perfum ukochanej osoby, smak ciasta, który robiła nasza babcia…). Bodźce zmysłowe są bardzo silnie zakorzenione w naszej pamięci, czasem wystarczy nawet podobny bodziec, aby uruchomić wspomnienie i uczucie tęsknoty. Poszczególne bodźce mogą nam przypominać również bardziej złożone sytuacje, np. wakacyjny wyjazd, dom rodzinny, itp. Kolejnymi czynnikami, które mogą wyzwolić uczucie nostalgii są elementy wspomnień, np. konkretna piosenka, potrawa, jakiś zwrot, którego używała bliska nam osoba: z pozoru nic nie znaczące elementy, które dla nas są bardzo ważne.

Nostalgia - dobra czy zła?

Uczucie tęsknoty kojarzy się nam zwykle negatywnie: z czymś, co nie wróci, co jest nam drogie ale dalekie…

Czy jednak nostalgia może być dobra, czy może nieść za sobą coś pozytywnego? Warto przeanalizować, czy uczucie tęsknoty jest złe czy jednak może nieść za sobą coś dobrego?

1. Wady nostalgii

Nostalgia kojarzy się nam negatywnie, jako uczucie powiązane ze smutkiem, żalem, bólem wewnętrznym. Niesie za sobą wiele negatywnych konsekwencji. Dla wielu z nas poczucie tęsknoty, jest bardzo złe. Nadmierna tęsknota może powodować szereg negatywnych konsekwencji dla naszego zdrowia fizycznego i psychicznego, w tym rosnącą frustrację, lęk, smutek oraz inne objawy, które układają się w prostą drogę do depresji ale i zaburzeń osobowości czy nerwic.

2. Zalety nostalgii

Nie da się jednak ukryć, że tęsknota może być dobra, budująca, twórcza. Niemożliwe? Ważne jest to, jak do niej podejdziemy. To bowiem nic innego jak nostalgia uświadamia nam, co jest dla nas ważne i czego/kogo potrzebujemy. Tęsknota pozwala nam stanąć oko w oko w naszymi pragnieniami, marzeniami, pokazuje nam, czego oczekujemy i co jeszcze możemy zrobić, aby odczuwać szczęście. Tęsknota pozwala nam zrozumieć siebie, jest niezbędna do pokazania więzi z bliskimi osobami (za nimi tęsknimy najbardziej, prawda?), jest odpowiedzią na to, jak bardzo je kochamy, jak są nam bliskie, drogie, wartościowe.

Nie oszukujmy się, tęsknota to także - paradoksalnie - doskonała motywacja do działania. Pozwala nam pokonywać przeciwności i własne słabości, ponieważ pragniemy, aby coś wróciło, np. dawna miłość. Ludzie z powodu tęsknoty robią różne rzeczy, jedni niosą pomoc innym, inni chcą podróżować, jeszcze inni diametralnie zmieniają swoje życie, porzucają nałogi, aktualna pracę, przeprowadzają się… to wszystko tylko dlatego, że kogoś/czegoś nam brakuje, nie odczuwamy pełni szczęścia. Pamiętajmy jednak, że życie w zgodzie z samym sobą

Jak radzić sobie z nostalgią?

Radzenie sobie z tęsknotą nie jest proste. Dla wielu z nas to uczucie jest przykre krepujące, nie pozwalamy sobie na podzielenie się z innymi tym, że tęsknimy. Dla nas jest to synonim słabości, chcemy ukryć swoje cierpienie, swoją słabość, jakim jest tęsknienie za kimś lub za czymś.

Jak możemy sobie z nią radzić? Sposobów oczywiście jest wiele:

• Jedni rzucają się w wir pracy i zawodowych obowiązków. Pozwala nam to zapomnieć o nostalgii, która najczęściej jest związana z życiem prywatnym, tęsknieniem za kimś lub za czymś, za miejscem, itp. Praca pozwala nam zarówno na chwilowe choć zapomnienie o tęsknocie ale również na poprawę sytuacji finansowej.
• Sposobem na tęsknotę jest również spędzanie czasu z bliskimi: rodziną i znajomymi. Pozwala nam to zapomnieć o tęsknieniu o konkretnej osobie ale i miejscu czy wydarzeniu. Otaczanie się bliskimi, znanymi nam i zaufanymi osobami sprawia, że czujemy się dobrze, bezpiecznie. Dodatkowo, pozwala nam do zniwelować poczucie opuszczenia, straty i zmniejsza poczucie bycia samotnym.
• Nie zapominajmy również o nowoczesnych technologiach, które umożliwiają nam kontaktowanie się z tymi, za którymi tęsknimy, może swobodnie z nimi rozmawiać.
• Kolejny trik? Pozwól sobie na tęsknotę, na to, aby płakać, cierpieć ale i rozumieć to, co czujemy. Rozumienie tej emocji pozwala na jej zaakceptowanie.
• Bardzo dobrym rozwiązaniem jest również szukanie pozytywnych konsekwencji. Jest ona bowiem odzwierciedleniem naszych emocji, tego, jak zależy nam na kimś lub na czymś.

Jeśli odczuwasz silne emocje oraz skutki tęsknoty, nostalgia zdaje się Ciebie przytłaczać, staje się zbyt silna, aby można było sobie z nią poradzić: Nie obawiaj się prosić o pomoc, by poradzić sobie z nostalgią! Zgłoszenie się do psychologa czy psychoterapeuty nie jest niczym złym, jest szukaniem pomocy wtedy, gdy jej potrzebujemy. W przypadku tęsknienia i innych problemów emocjonalnych najważniejsze jest nawiązanie indywidualnego kontaktu z terapeutą. W trakcie spotkać na pewno uda się nam dotrzeć do sedna problemy ale także ustalić, jak radzić sobie w takich trudnych sytuacjach. Metody te zostaną przećwiczone oraz grupę w czasie spotkania. Psychoterapia indywidualna ale i grupowa pozwala również na zrozumienie, że tęsknota sama w sobie nie jest zła, że może być dobra i motywująca. Jest także uczuciem normalnym, naturalnym, pozwala na zrozumienie tego, że nasze emocje są dziełem zarówno nas, jak i innych ludzi.