Naiwność - czym jest? Jak rozpoznać naiwnego człowieka?

NaiwnośćDobry, chętnie niosący pomoc, ale i… padający ofiarą manipulacji, dający się wykorzystywać innym - taki właśnie jest człowiek naiwny, łatwowierny: szczery i oddany, ale również bezgranicznie wierzący innym, co może przysparzać mu w życiu wielu trudnych chwil i obfitować w bolesne doświadczenia. Skąd bierze się łatwowierność, do czego może prowadzić i jak walczyć ze zbytnią naiwnością?

Kilka słów o naiwności

Bycie naiwnym - czy też łatwowiernym - jest bardzo często związane z posiadaniem pozytywnych cech osobowości oraz zawierzeniem innym ludziom.

Wiara w ich dobre intencje może sprawić, że padniemy ofiarą niegodnego zachowania, zostaniemy wykorzystani i upokorzeni bez wyraźnej przyczyny. Ludzie łatwowierni bardzo chcą wierzyć innym, ufać im i robić to, o co poproszą. Niestety, zamiary innych mogą być odmienne, ludzie mogą wobec naiwnych dopuścić się oszustwa czy prób manipulacji.

Z drugiej strony nie należy na każdego patrzeć jak na potencjalnego oszusta i zupełnie wyzbywać się wiary w człowieka. Warto znaleźć złoty środek między byciem sceptykiem a zbytnią łatwowiernością. Kłamiemy: kiedy i dlaczego? Niestety, wyniki badań są bezlitosne: ponad 60% z nas kłamie przynajmniej kilka razy dziennie! To naprawdę oszałamiający wynik, zwłaszcza dla osób, które cechują się wiarą w innych… Co to może oznaczać dla osób z natury dobrych i łatwowiernych? Oczywiście to, że często zostają oszukane i wykorzystane. Dlaczego tak często kłamiemy? Powody, dla których dopuszczamy się kłamstwa są bardzo różnorodne.

Cechy osób naiwnych

Jakie dokładnie są osoby naiwne? Jakie jeszcze cechy charakteru są dla nich typowe, współistnieją z tą cechą i sprawiają, że taka osoba może paść ofiarą oszustwa?

Osoby naiwne są:

  • dobre, życzliwe dla innych;
  • oddane, lojalne, prawdomówne;
  • spokojne, ciche, nieco nieśmiałe;
  • podatne na zranienia emocjonalne, wiele rzeczy "biorą do siebie";
  • wrażliwe na krzywdę innych, bardzo empatyczne, tolerancyjne;
  • troskliwe, opiekuńcze;
  • mało pewne siebie, miewają zaniżoną samoocenę;
  • uległe, łatwo je przekonać do swojego zdania, kierować ich działaniami.

Ludzie naiwni bywają również nazbyt dziecinni, beztroscy, mało odpowiedzialni, a czasem wręcz infantylni.

Dlaczego ludzie dają się wykorzystywać?

Dlaczego tacy dobrzy ludzie, posiadający wymienione wyżej cechy, padają ofiarami oszustów i manipulantów, zostają wykorzystani, choć chcą czynić dobro? Bardzo często bycie dobrym, ale i tytułowym człowiekiem nieco zmniejsza zdolność oceny innych ludzi oraz ich zamiarów. Wiele naiwnych osób nie jest w stanie obiektywnie ocenić zamierzeń drugiej strony, z reguły zakłada bowiem, że są szczere.

W ich zamyśle drugi człowiek jest taki, jak oni:

  • oddany,
  • dobry,
  • prawdomówny,
  • lojalny.

Niestety, bardzo często nie mają racji. Dobrzy ludzie, choć kierują się empatią, nie zawsze zdolni są do odczytywania intencji innych ludzi. Potrafią zrozumieć ich emocje, ale nie dopuszczają do sobie myśli, że ktoś może kłamać, być osobą złośliwą czy stosować manipulację. Ponadto osoba, które chce wykorzystywać naiwnego, bardzo często kryje swoje prawdziwe oblicze oraz zamiary pod pewną maską. Wydaje się być szczera i dobra, ale tak naprawdę to tylko gra pozorów, której osoba łatwowierna nie potrafi odczytać.

Manipulacja a naiwność

Czy jestem naiwny?

Chcesz przekonać się, czy ten tytułowy problem dotyczy również Ciebie? Ustosunkuj się do poniższych zdań i przekonaj się.

  1. Często kupuję rzeczy, których nie potrzebuję tylko dlatego, że ktoś mnie do tego namówił;
  2. Zdarzyło się, że ktoś coś ode mnie pożyczył i nie oddał;
  3. Mówią mi, że jestem dobrym i cierpliwym słuchaczem;
  4. Przynajmniej raz w życiu ktoś mnie oszukał;
  5. Padłam/em ofiarą oszustwa w sieci;
  6. Lubię czytać plotkarskie serwisy;
  7. Wierzę innym ludziom, dlaczego miałoby być inaczej?
  8. Mam bezgraniczne zaufanie do rodziny i najbliższych przyjaciół;
  9. Szybko i łatwo nawiązuję bliskie relacje z innymi;
  10. Zawsze chętnie spełniam prośby innych.

Większość zdań opisuje Ciebie? Uważaj, bardzo możliwe, że jesteś osobą łatwowierną. Zwarto przekonać się, co czego może prowadzić łatwowierność oraz jak z nią walczyć.

Do czego prowadzi naiwność?

Jakie są jej konsekwencje naiwności w życiu? Poniżej przykłady skutków łatwowierności.

Inni ludzie nas wykorzystują
To - niestety - jeden z głównych problemów tytułowych ludzi: wierzą w innych i dają się im wykorzystywać. Wiele osób z premedytacją wykorzystuje ludzi łatwowiernych, zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym. Proszenie osoby naiwnej o cokolwiek zwykle kończy się jej zgodą, zwłaszcza, gdy przedstawimy jej dodatkowe argumenty. Sprawia to, że w efekcie robimy coś, czego nie chcemy lub na co nie mamy czasu.

Wierzymy w to, co chcemy wierzyć
Ludzie naiwni wierzą w to, co słyszą, w to, w co chcą wierzyć. Do wielu kwestii nie trzeba ich przekonywać, zawierzają innym, co może powodować wiele problemów. Takie osoby łatwo dają się zwieść i oszukać, nie mają swojego zdania, ale przyjmują to, co im się powie i do czego się ich przekona.

Możemy paść ofiarą oszustwa czy przestępstwa
Ludzie naiwni bardzo często padają ofiarami oszustów czy nawet przestępców! Wierzą w to, co się im mówi i robią to, co inni chcą, aby zrobili. Bycie ofiarą manipulacji może być przykre, ale i bardzo niebezpieczne.

Przeżywamy bolesne rozczarowania
Czy to zawiedziona miłość, zdrada, oszustwo osoby, którą uważaliśmy za przyjaciela czy nieczyste zagranie w pracy… Życie osób naiwnych - niestety - pełne jest bolesnych rozczarowań bolesnego zmierzania się z rzeczywistością.

Jak walczyć ze zbytnią naiwnością?

Wydaje Ci się, że problem łatwowierności dotyczy również Ciebie? Spokojnie, poniżej 5 ciekawych porad dla osób, które chcą podjąć walkę z tym tytułowym problemem.

Jak walczyć z nadmierną naiwnością?

1. Pracuj nad pewnością siebie
W walce z nadmierną naiwnością niezmiernie istotna jest praca nad pewnością siebie. Pozwoli nam to na bycie osobą bardziej zdecydowaną i świadomą swojej wartości, a to z kolei przyczyni się do skuteczniejszego bronienia się przed osobami złośliwymi, o nieczystych intencjach. Ciesz się ze swoich zalet i pracuj nad wadami każdego dnia.

2. Naucz się odmawiać - ćwicz asertywność!
Kolejna, bardzo istotna kwestia to… umiejętność odmawiania. W psychologii cecha, która jest za to zjawisko odpowiedzialna, to asertywność. Obejmuje ona umiejętność odmawiania z jednoczesnym poszanowaniem praw swoich oraz drugiej strony. Osoba asertywna potrafi bronić swojego zdania z zachowaniem taktu i szacunku do innych. To niezmiernie trudna sztuka, ale warto się jej nauczyć. Poszukaj ciekawych szkoleń online, zapisz się na nie i korzystaj z fachowych porad bez wychodzenia z domu. Trenuj asertywność każdego dnia w codziennych sytuacjach, zobaczysz jak szybko zauważysz efekty!

3. Nie wierz we wszystko, co usłyszysz
Nie chodzi o to, aby zmienić się w krytycznego sceptyka, ale o to, aby bardziej wierzyć sobie i zacząć słuchać swojej intuicji. Niestety, osoby łatwowierne bardzo często mają z tym problem. Może nas to uchronić przed wieloma przykrymi konsekwencjami.

4. Pracuj nad procesem podejmowania decyzji - bądź osobą zdecydowaną!
Osoba łatwowierna miewa trudności z podejmowaniem decyzji lub też podejmuje je zbyt szybko, beztrosko, pod wpływem chwili. Jeśli w Twoim przypadku również tak jest: postaraj się to zmienić. Zastanów się nad podjęciem decyzji, krótko przeanalizuj wszystkie za i przeciw, spytaj kogoś o radę. Nie musisz decydować od razu, daj sobie chociaż kilka minut na dokonanie wyboru. Bardzo często jest to czas, który pozwoli Ci ustalić, co będzie dla Ciebie lepsze. Warto zmienić perspektywę i zacząć częściej myśleć o sobie.

5. Nie wyzbywaj się wrażliwości i empatii, ale naucz się wyznaczać granice
W procesie walki z nadmierną naiwnością pamiętajmy o tym, aby nie zatracić w sobie tego, co stanowi największe zalety osób łatwowiernych, czyli swojej empatii oraz wrażliwości. Cechy te, w połączeniu z pewnością siebie, zdecydowaniem oraz asertywnością sprawią, że będziemy potrafili radzić sobie z tym, co niesie życie oraz będziemy postrzegani jako osoby życzliwe i dobre.

Sandra Pawlak
Dziennikarka, psycholog, blogerka. Ciekawska i analityczna obserwatorka życia.

Komentarze

Grażka
Dla mnie takie osoby, które są cwane i złośliwe, które wyczuwają u innych naiwność i łatwowierność oraz wykorzystują tych łatwowiernych i naiwnych to świ...
To,że inni mają problem z wyczuwaniem ludzi i wychodzą na naiwnych to nie znaczy,że trzeba to wykorzystywać!
Też popełniałam błędy i teraz też czasami je popełniam wychodząc na naiwną ale jeśli są tacy, który wykorzystywać mają mnie zamiar to WYPAD!
Zerwałam z takimi znajomość i jak pojawią się w moim życiu tacy,którzy próbują mnie wykorzystywać to RÓWNIEŻ Z TAKIMI ZNAJOMOŚĆ ZERWĘ BEZ PROBLEMU.