Hedonizm, czyli filozofia oparta na przyjemności

HedonizmCo jest w życiu najważniejsze? Na to pytanie trudno nam jednoznacznie odpowiedzieć. Dla jednych jest to rodzina, zdrowie, dla innych szczęście, posiadanie swojego domu oraz gwarancja spokojnego życia. Każdy z nas jednak chce czerpać z życia radość i przyjemność. I to właśnie jest istota doktryny hedonistycznej, myśli filozoficznej, powstałej w starożytności.

Czym jest hedonizm? - Hedonizm etyczny

Hedonizm stanowi pogląd filozoficzny, według którego głównym celem życia człowieka jest osiąganie przyjemności. To właśnie ona stanowi gwarant radości i szczęścia oraz stanowi najwyższe dobro. Bardzo ważne jest więc unikanie bólu i cierpienia oraz kładzenie nacisku na czerpania z życia jedynie przyjemności.

Twórcy myśli hedonistycznej

Poglądy hedonistyczne mają swoje początki w cisach starożytnych, a dokładniej za życia Arystypa z Cyreny oraz Epikura z Samos, których uznaje się na "ojców" myśli hedonistycznej. Arystyp z Cyreny żył na przełomie V i IV wieku p.n.e, był uczniem Sokratesa i greckim filozofem. Głosił poglądy, że przyjemność jest jedynym dobrem w ludzkim życiu. Z kolei Epikur z Samos był nieco później, bo w wieku III p.n.e ale kontynuował głoszenie myśli hedonistycznych. Jest on twórcą doktryny zwanej epikureizmem. Uważał on, że dobro i zło na świecie bierze swoje początki w odczuwaniu przyjemności oraz bólu. Przyjemność wiązał oczywiście z dobrem, w ten sposób odróżniał dobro od zła.

Hedonizm psychologiczny

Myśl hedonistyczna jest popularna również w psychologii, a dokładniej w psychologii pozytywnej, której twórcą jest Martin Seligman. Inspirował się on teoriami Arystotelesa ale i Carla Junga czy Abrahama Maslowa (twórcy piramidy potrzeb). Hedonizm psychologiczny głosi, że człowiek pragnie szczęścia, nie udziela jednak odpowiedzi na pytanie, jak je osiągnąć (hedonizm etyczny uściśla to: szczęście to unikanie cierpienia). Seligman nieco objaśnia nam to zagadnienie. Według niego na szczęście składają się 3 komponenty:

  1. Przyjemność - przeżywanie przyjemności jako gwarant szczęścia, myśl ta bierze swoje początki w hedonistycznych koncepcjach szczęścia.
  2. Zaangażowanie - dla Seligmana bardzo ważne jest zaangażowanie w działanie, które może sprawić, że aktywność zacznie przynosić nam radość.
  3. Poczucie sensu - badacz twierdzi, że jeśli dana aktywność ma dla nas znaczenie, osobisty sens, może stać się działaniem, które przyniesie nam szczęście.

Jak widać, współczesna psychologia twierdzi, że sama przyjemność to za mało. Dziś szukamy czegoś więcej… no właśnie, czego?

Hedonizm dzisiaj - konsumpcjonizm?

A jak możemy nazwać dzisiejszy hedonizm? W jaki sposób dziś postrzegamy szczęście i z czym je utożsamiamy? Z niekorzyścią dla współczesności, dzisiejszy hedonizm nazywamy hedonizmem materialistycznym, czyli konsumpcjonizmem. To pogląd, głoszący, że dobra materialne są najwyższym dobrem oraz ich nabywanie i posiadanie daje poczucie szczęścia. Zadaniem konsumpcjonizmu jest osiąganie przyjemności i zadowolenia poprzez zaspokajanie potrzeb. Nie dajmy się oszukać: nie są to jednak potrzeby podstawowe. Zwykle poprzez nabywanie dóbr materialnych zaspokajamy potrzebę uznania, władzy, przynależności, akceptacji.

Jak zachowuje się współczesny hedonista?

Choć hedonizm dziś utożsamiany jest raczej ze wspomnianym już wcześnie konsumpcjonizmem, nie jest to do końca prawdą. hedonista nie jest samolubem, troszczącym się jedynie o własną przyjemność. To człowiek, który poszukuje w życiu radości, żyje zgodnie z zasadą carpe diem (chwytaj dzień) ale troszczy się o innym, daleko mu do niezdrowego egoizmu. Mocne strony hedonisty stanowi świadomość własnych potrzeb oraz chęć do zaspokajania ich. Tylko bowiem spełniony i szczęśliwy człowiek ma siłę i motywację do działania, w tym aktywności na rzecz innych.

Jak być trochę… hedonistą?

Jak wykorzystywać hedonizm w codziennym życiu i daje nam życie zgodnie z tą filozofią? Poniżej kilka ciekawych rad do wykorzystania na co dzień.

  • nie zapominaj o sobie i swoich potrzebach - miej świadomość swoich potrzeb i tego, co potrzebujesz. Nie wstydź się zaspokajać swoich potrzeb.
  • słuchaj siebie - pamiętaj, aby przede wszystkim… słuchać siebie. Jesteś osoba ważną, najważniejszą i masz prawo samodzielnie o sobie decydować. Nie pozwól, by ktoś przeżył Twoje życie za Ciebie, dokonuj własnych i świadomych wyborów zawsze w zgodzie z własnym sumieniem.
  • rozpieszczaj się ale rozsądnie - od czasu do czasu zaszalej i… rozpieszczaj się. Kup sobie coś ładnego, przygotuj przyjemną, aromatyczna kąpiel, wybierz się na wycieczkę, wybierz się na koncert albo do kina. Niech to będzie coś, co da Ci przyjemność.
  • bądź sobą każdego dnia - postaraj się żyć zgodnie z zasada carpe diem, czyli chwytaj dzień. Pamiętaj, by każdego dnia być sobą, żyć w zgodzie ze sobą oraz wyznawanymi wartościami.

Jak widać, nie należy postrzegać hedonizmu wyłącznie negatywnie, jako egoizmu, nastawionego na nabywanie dóbr oraz pozyskiwanie przyjemności w życiu. Nawet dziś, w dobie telefonów komórkowych czy innych, nowoczesnych gadżetów, wiele osób chętnie zwraca się w kierunku tradycjonalizmu, postrzegania jako najważniejszych wartości nadrzędnych, w tym zdrowia, rodziny czy miłości. W obliczu dramatycznych wydarzeń, na jakie narażeni jesteśmy każdego dnia, czy są to tragedie osobiste, choroby czy katastrofy naturalne, to właśnie w dobrach duchowych odnajdujemy siłę do przetrwania.

Hedonizm zaś warto traktować jako motywację do działania w celu znalezienia szczęścia. Korzystajmy z poglądów hedonistów i szukajmy szczęścia… praktycznie wszędzie. Starajmy się je odnajdywać w każdej chwili, w geście ukochanej osoby, w pozytywnym słowie obcego człowieka, w słoneczne i deszczowe dni.

Sandra Pawlak
Dziennikarka, psycholog, blogerka. Ciekawska i analityczna obserwatorka życia.

Komentarze